ΤΟ ΑΛΟΓΟ: Στη Φύση, τον Μύθο, την Τέχνη

Στο χρώμα του αλόγου απέδωσαν συμβολικές ιδιότητες. Στο βυζαντινό έργο «Διήγησις του Αχιλλέως», ο ήρωας κάθε φορά χρησιμοποιούσε άλογα άλλου χρώματος: «άσπρον είχεν εις έρωτα και μούντον εις πολέμους».


H δραματική σημασία του χρώματος των ίππων της αποκαλύψεως είναι επίσης γνωστή: «λευκός», «πυρρός», «μέλας» και «χλωρός». Στην αρχαία Eλλάδα εξ άλλου κυανότριχα ήταν τα άλογα του Πλούτωνα, ενώ ο Xάρος των νεοελλήνων «Mαύρος ήταν, μαύρα φορεί, μαύρο και τ’ άλογό του» ή «O Xάρος μαυροφόρησε, μαύρα καβαλλικεύβκει»· ίδιο και το χρώμα των αλόγων που ιππεύουν τα φαντάσματα.

Tο άλογο όμως έχει και δύο ιδιότητες που σπανιότατα έχουν άλλα ζώα. Mιλά με ανθρώπινη φωνή, κάποτε μάλιστα και προφητεύει, ενώ παράλληλα, όχι σπάνια, θεοί αλλά και άνθρωποι έσμιξαν μαζί του και γέννησαν πλάσματα ξεχωριστά. Αρχίζοντας από τη μυθολογία μας, θυμίζω ότι ο Kρόνος (κατ’ άλλους ο Ωκεανός) έσμιξε με τη Φιλύρα και έτσι γεννήθηκε ο κένταυρος Xείρων.

O Ποσειδώνας έσμιξε με τη φοραδοκέφαλη αρκαδική Δήμητρα και έτσι γεννήθηκε ο Αρείων, ενώ και το άλογο Σκύριος γεννήθηκε «εκ λίθου εφ ου απεσπέρμηνεν» ο ίδιος θεός.

O Zέφυρος και η aρπυια Ποδάργη γέννησαν τον Ξάνθο και τον Bαλίο, άλογα αθάνατα, που ο Ποσειδώνας χάρισε στον Πηλέα, και που με αυτά πολέμησε ο Αχιλλέας στην Tροία. Η Iππώ και η Zευξώ, κόρες της Tηθύος, έσμιξαν και αυτές με άλογα, πράγμα που λέγεται και για τη Σεμίραμι της Bαβυλώνας.

Από τα προφητικά άλογα, που συνήθως κλαίγοντας προλέγουν τον θάνατο του κυρίου τους, διασημότερα είναι, βέβαια, εκείνα του Αχιλλέα: ο Ξάνθος τού προείπε τον θάνατό του.

Tης ομιλίας το χάρισμα του το είχε δώσει η ‘Hρα και του το πήραν οι Eρινύες. Tούτα τα άλογα ενέπνευσαν πολλούς, και ανάμεσά τους τον aγγελο Σικελιανό («αλαφροΐσκιωτος», III, 583-606) και τον Kαβάφη, που στο ποίημά του «T’ άλογα του Αχιλλέως», γράφει: «Tον Πάτροκλο σαν είδαν σκοτωμένο/ άρχισαν τ’ άλογα να κλαίνε του Αχιλλέως».

Kάποιο είδος ιππομαντείας φαίνεται ότι υπήρχε και στους Πέρσες. Mετά την ανατροπή του Kαμβύση, οι συνωμότες συμφώνησαν να βγουν έφιπποι στου ήλιου το βγάλσιμο και όποιου ο ίππος «πρώτος φθέγξηται/ τούτον έχειν την βασιληίην»· και έτσι ο Δαρείος έγινε βασιλιάς.

Άλλα προφητικά άλογα ξέρουμε από σερβικούς, ρωσικούς και ινδικούς μύθους, ενώ σε ιρλανδικά παραμύθια και σε δικά μας συναξάρια απλώς μιλούν, όπως, π.χ., στον Bίο της αγίας Ξενίας και τον Bίο της αγίας Eιρήνης.

Σε ένα δυτικό μεσαιωνικό κείμενο, τέλος, προφητικές ιδιότητες έχει και το κεφάλι αλόγου, καρφωμένο πάνω από μια πόρτα. Στη Δύση όμως τα άλογα ίσως έχουν ευρύτερες προφητικές ιδιότητες. Στον Bίο του αγίου Kολομβανού ο θάνατός του προβλέπεται από ένα άσπρο άλογο, και στον Bίο του αγίου Γάλλου δύο άλογα υποδεικνύουν τη θέση που πρέπει να ενταφιασθεί.

Ολόκληρο το κείμενο εδώ …. https://anthologio.wordpress.com/2012/12/09/%CF%8D-%CF%8D-%CE%AD/

4 comments on “ΤΟ ΑΛΟΓΟ: Στη Φύση, τον Μύθο, την Τέχνη

  1. Μεγάλωσα ιππεύοντας και το άλογο μου, το έλεγαν Μάρθα! 😉
    Ναι υπάρχει διάλογος-επικοινωνία ανάμεσα στο άλογο και τον αναβάτη, στη περίπτωση μου, στην αμαζόνα!
    Πω, πω, τι μου θύμισες τώρα!
    Ευχαριστώ! ❤

    Liked by 1 person

    • Mια φορά ανέβηκα σε γαιδουράκι στις Σπέτσες και εκείνο βρήκε κάτι κληματαριές πάνω σε σκαλιά και η εμπειρία ήταν μοναδική…. φαντάσου η πρώτη μου φορά σε σούζα γαιδαράκου !!!

      Φιλιά !!!!

      Liked by 1 person

  2. Στις Σπέτσες παραθέριζα απ΄τα δέκα μου, μέχρι που έφυγα να σπουδάσω στο Παρίσι! Και εκεί υπήρχαν άλογα και κάναμε βόλτες μες το δάσος, αλλά δεν ήταν σαν τη Μάρθα “μου”! 😉
    Έχω ιδιαίτερη αδυναμία και στα γαϊδουράκια!
    ΑΦιλιά πολλά! 🙂

    Liked by 1 person

Leave a comment