ΤΑ ΠΛΩΤΑ ΝΗΣΙΑ ΤΗΣ ΛΙΜΝΗΣ ΤΙΤΙΚΑΚΑ

Τοτόρα και καμπαλίτος στη λίμνη Τιτικάκα

Στις Άνδεις, σε ένα οροπέδιο στα σύνορα του Περού με την Βολιβία και σε υψόμετρο 3.812 μέτρων βρίσκεται η μεγαλύτερη λίμνη της Νότιας Αμερικής, η λίμνη Τιτικάκα. Είναι η σε μεγαλύτερο υψόμετρο πλεύσιμη λίμνη στον κόσμο.

Η Τιτικάκα είναι αξιοσημείωτη για τα Ούρος, μια ομάδα περίπου 44 τεχνητών νησιών και για τους ανθρώπους που ζουν πάνω σε αυτά. Τα Ούρος είναι κατασκευασμένα από Totora, ένα είδος καλαμιού που υπάρχει σε αφθονία στη λίμνη.

Εξακολουθούν και τηρούν τους τρεις κανόνες της αυτοκρατορίας των Ίνκας: “Να μην κλέβεις, να μην αδρανείς και να μην λες ποτέ ψέματα”. Σύμφωνα με τη μυθολογία, κατέχουν τη λίμνη και το νερό.

Συνήθιζαν να λένε ότι έχουν “μαύρο αίμα” επειδή δεν αισθάνονται το κρύο. Αυτοαποκαλούνται “Lupihaques”, που σημαίνει ¨Γιοι του Ήλιου¨.

Οι άνθρωποι της φυλής Ούρος προϋπήρχαν των Ίνκας. Είναι ο παλιότερος επιζών πολιτισμός των Άνδεων, μια φυλή που έχει επιζήσει περισσότερο από 4.000 χρόνια. Ο θρύλος λέει ότι υπήρχαν πριν από τον ήλιο, τότε που στη γη υπήρχε σκοτάδι και κρύο.

Ο σκοπός που οι Ούρος έφτιαξαν αρχικά τα πλωτά νησιά ήταν αμυντικός, για να μπορούν, αν δέχονταν κάποια απειλή, να μετακινηθούν. Το μεγαλύτερο νησί έχει παρατηρητήριο κατασκευασμένο εξολοκλήρου από καλάμια.

Χρησιμοποιούν δέσμες από ξερά καλάμια totora για να φτιάξουν τα νησιά τους, αλλά και τις βάρκες τους που λέγονται “καμπαλίτος”. Στα μεγαλύτερα νησιά κατοικούν δέκα οικογένειες, ενώ στα μικρότερα, που έχουν πλάτος 30 μέτρων, κατοικούν μόνο δύο ή τρεις οικογένειες.

Οι πυκνές ρίζες των καλαμιών που διαπλέκονται σχηματίζουν ένα φυσικό στρώμα, που ονομάζεται Khili κι έχει πάχος 1-2 μέτρα. Αυτό το στρώμα είναι που στηρίζει τα νησιά. Μεγάλοι κορμοί δέντρων χώνονται στον πυθμένα της λίμνης.

Στη συνέχεια, σε αυτούς τους κορμούς δένονται σχοινιά κι έτσι δίνουν σταθερότητα στα νησιά. Τα καλάμια στη βάση των νησιών, που βρίσκονται συνεχώς μέσα στο νερό, σαπίζουν αρκετά γρήγορα. Για το λόγο αυτό, προστίθενται συνεχώς νέα καλάμια στην κορυφή, περίπου κάθε τρεις μήνες. Τα πλωτά νησιά έχουν αντοχή τριάντα χρόνων.

Τα νησιά Ούρος βρίσκονται 5 χλμ. δυτικά από το λιμάνι Πούνο. Κατά την τελευταία απογραφή (1997) υπήρχαν 2.000 άνθρωποι της φυλής Ούρος. Οι περισσότεροι έχουν μετακομίσει στις πόλεις και μόνο μερικές εκατοντάδες έχουν απομείνει να ζουν και να συντηρούν τα πλωτά νησιά, τα οποία αποτελούν πόλο έλξης για τους τουρίστες.