Μοσχοβολάει το κλίμα σου,
ω φιλτάτη πατρίς μου,
και πλουτίζει το πέλαγος
από την μυρωδίαν
των χρυσών σου κίτρων.
(Α. Κάλβος: Λύρα: Ωδή πρώτη ,ιη’)
Και ο Ελύτης με δικούς του στίχους απάντησε:
Ανεμόεσσα κόρη ενήλικη θάλασσα
πάρε το κίτρο που μου ‘δωκε ο Κάλβος
δικιά σου η χρυσή μυρωδία
(O. Ελύτης: Ημερολόγιο ενός Aθέατου Απριλίου)
Ότι μια μέρα θα δαγκάσεις μες στο νέο λεμόνι
και θ’ αποδεσμεύσεις
τεράστιες ποσότητες ήλιου
από μέσα του.
(Ο. Ελύτης: Μαρία Νεφέλη-Το αιώνιο στοίχημα)
Οι στίχοι προσδιορίζουν την αναγέννηση και τη θέση του ήλιου καταλαμβάνει συμβολικά το χρυσό κίτρο, που αποδεσμεύει από μέσα του τεράστιες ποσότητες ήλιου ως νέο λεμόνι.
Κίτρο: Το προιόν που εγκατέλειψαν οι παραγωγοί μπορεί να έχει μέλλον
Παρά του ότι τα τελευταία χρόνια καταγράφεται στροφή στις παραδοσιακές καλλιέργειες και στην παραγωγή ποιοτικών τοπικών προϊόντων, η αρχαιότερη καλλιέργεια εσπεριδοειδών στην χώρα μας εγκαταλείπεται και αφανίζεται.
Ο λόγος για την παραγωγή κίτρων που ουσιαστικά τείνει να εξαφανιστεί.
Σήμερα η καλλιέργεια της κιτριάς έχει εγκαταλειφθεί σε ολόκληρη την Κρήτη, λόγω της οικονομικής πτώχευσης και κακής διαχείριση των δεδομένων από την Ένωση Κιτροπαραγωγών Κρήτης, παρά το γεγονός, ότι είχε 100% εξαγωγή των προϊόντων της και την δυνατότητα να παρέχει συνεχώς αυξανόμενο αριθμό στην παγκόσμια αγορά.
Και όλη αυτή η παρακμή της καλλιέργειας, τη στιγμή, που το προϊόν έχει τεράστια ζήτηση σε ολόκληρο τον κόσμο.
Ίσως κανένα άλλο προϊόν να μην έχει τόσο μεγάλη ζήτηση όσο το κίτρο.
Το ζητούν στην ζαχαροπλαστική και στην μαγειρική, το ζητούν οι φαρμακοβιομηχανίες, οι σαπωνοποιίες, οι εταιρείες παραγωγής καλλυντικών ακόμα και βιομηχανίες επεξεργασίες κρέατος, αλλαντοποιίας και κονσερβοποιίας. Τα τελευταία δύο χρόνια έντονο ενδιαφέρον δείχνει η Κίνα και δει η Ταϊβαν …. όμως κίτρο, δεν υπάρχει πια για να καλύψει τις ανάγκες της Ελλάδας και της Ευρώπης.
Ένα προϊόν, μπορεί να είναι το μέλλον.
Να είναι η ιδέα.
Να είναι το όραμα.
Να είναι η έμπνευση.
Η κιτριά είναι κοινή ονομασία του είδους Citrus medica (Κιτρέα η μηδική) του γένους Κίτρος που ανήκει στα εσπεριδοειδή (πιο συγκεκριμένα στην οικογένεια των Ρυτοειδών (Rutaceae)).
Ο καρπός της είναι το κίτρο. Στην αρχαιότητα το κίτρο χρησιμοποιείτο για φαρμακευτικούς σκοπούς ενώ ήταν σύμβολο της γονιμότητας και της αφθονίας. Στην Ελλάδα το κίτρο λέγεται και μηδικό μήλο.Είναι μικρό αειθαλές δέντρο με ύψος 3.5 μέτρα.
στην αρτοποιία Από το φλοιό του κίτρου κατασκευάζεται το ομώνυμο γλυκό κουταλιού και ποτό με το όνομα Cedratine στην Κορσική.
Από τα φύλλα του κίτρου παρασκευάζονται στη Νάξο και τρία είδη λικέρ ενώ στη Γαλλία χρησιμοποιούνται ευρύτατα στην αρωματοποιία. Στην Κορέα το κίτρο χρησιμοποιείται για να φτιαχτεί ένα είδος τσαγιού με το όνομα «Yujacha». Ο καρπός του κίτρου χρησιμοποιείται στη βιομηχανία για παρασκευή του κιτρέλαιου και του κιτρικού οξέως.
Στο λιμάνι του παλιού Ρεθύμνου υπήρχαν επίσης και βαρελάδικα, που κατασκεύαζαν χιλιάδες βαρέλια για την εξαγωγή των κίτρων, δεδομένου ότι ο Νομός Ρεθύμνου ήταν ο πρώτος νομός της Κρήτης στην παραγωγή κίτρου.
Η προκυμαία ήταν πάντα γεμάτη κιτροβάρελα που καθημερινά φόρτωναν καράβια με κίτρα για την Ευρώπη. Μια εικόνα που δεν υπάρχει πια.
Φωτογράφος: Frederic Boissonnas
